Jos van den Berg

De schilder van de veelkleurige, ondefinieerbare lyriek. Op zijn werk valt niet zo makkelijk een etiket te plakken. Het te plaatsen in de traditie van de Amerikaanse action painting is iets te gemakkelijk. De mythe van het zogenaamde schilderbeest is al eerder ontmaskerd. “Stijlloosheid” is in het geval van Jos van den Berg een eretitel. Zijn belangstelling is veel breder dan alleen die van de abstract-expressionisten. Op een bijna gulzige manier absorbeert Jos alles wat hij tegenkomt, omdat vervolgens op gulle wijze terug te geven aan zijn publiek. Hij is de romanticus die van alle aspecten van het leven houdt en dat allemaal wil delen. Wanneer hij begint te schilderen kiest hij zijn thema intuïtief.

Gaandeweg het proces verandert dat thema nog vele malen. Ieder moment is een keuzemoment. Hij werkt in ruige kwast- en messtreken, in stapelingen van lagen. Hij verwerkt karton, papier, textiel, zilver- en koperfolies, bladgoud, dat ook rustig onder een laag verf verdwijnt. Hij krast in de verf om onderliggende flinters van kleur weer tevoorschijn te halen.

Zijn liefde voor etnische kunst is terug te zien in zijn vormen en kleurgebruik. De werelden van Papua en andere gebieden in Zuid Oost Azië en Zuid Afrika heeft hij veelvuldig geschilderd. Maar ook dichter bij huis: wanordelijke interieurs, pioenrozen, landschappen, exotische vogels, steden, de kosmos, rotstekeningen. Hij haalt inspiratie uit de sterrenkunde of neurowetenschappen. Stijl, kleurgebruik, thematiek: alle is van een enorme veelzijdigheid. De weigering om een definitieve keuze te maken.”

Nieuwsgierigheid is een belangrijke drijfveer. Altijd maar weer ontdekken, niet bang voor het experiment.

Door mijn exuberante palet zou ik makkelijk kunnen verdwalen in een doek. Impressies uit het dagelijks leven en van het reizen zouden in chaos kunnen ontaarden. Daar ben ik niet bang voor. Uit chaos ontstaat orde, mits je het proces z’n natuurlijke gang laat gaan.

Zo schilder ik ook. Ik kies het formaat. Doek, paneel, karton of papier. Kleuren en vormen verschijnen. In eerste instantie nog ongeordend. Wel heb ik een thema of een beeld in mijn kop. De reikwijdte van mijn armen, de materie, de kracht op kwast en paletmes zetten de toon. Potten verf staan open. Veel verf. Het proces neemt zijn eigen weg, kleuren versterken elkaar, vormen verzwakken. Het proces neemt het volledig over van de ratio. Soms blijf ik in de lijn van het idee, hoe abstract het ook wordt.

Laag over laag schilder ik, dikke lagen pastueuze verf, er kunnen vele afbeeldingen onder de laatste laag zitten. Alleen ik weet het. Het is mijn geschiedenis, mijn beleving. Doeken worden loodzwaar van de dikke verflagen, randen rafelen. Inkervingen vermorzelen de verfhuid en halen onderliggende kleuren subtiel weer naar boven.

Wanneer het klaar is? Vaak heb ik mijn signatuur weggehaald om het werk opnieuw in proces te nemen. Om die ene streek te versterken, wat vaak erop draait dat het hele werk op de schop gaat.. Om chaos terug te halen, of om die juist in te perken.

Website : www.josvandenberg.nl