Jan van der Scheer

Jan van der Scheer Geboren in 1951. Opleiding akademie Minerva Groningen.

Het werk van deze”aquarellist pur sang” heeft een heel eigen, herkenbare stijl. Zoals in het verleden de Bruyn Ouboter of Herman Bogman (twee aquarellisten uit de eerste helft van de twintigste eeuw) weet hij een grote intensiteit op te bouwen, waardoor zijn aquarellen er echt “staan”.

Al jarenlang is hij lid van de Noordelijke aquarellisten, en laat zijn werk veelal in hun gezelschap zien. Hij is tevens een begenadigd etser, zijn liefde voor de kat blijkt uit een reeks etsen die hij in de loop der jaren aan deze huisgenoot heeft gewijd.

Door zijn leraarschap in tekenen aan een middelbare school blijft zijn produktie beperkt.

‘Esthetiek heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in mijn werk. Daar is, denk ik, op zich niets mis mee. Je moet je aandacht er alleen niet op richten. Mooi wordt het vanzelf. Je aandacht moet je richten op wat je tot uitdrukking wilt brengen, op wat je boeit of bezighoudt. Als je dat niet doet, loop je het risico dat je werk nergens over gaat. Zo zou je kunnen zeggen dat esthetiek staat tegenover realisme en engagement.’

‘Met schilderen naar de realiteit is het in feite hetzelfde verhaal. Je kunt je werk maken vanuit het idee dat de realiteit nabootsen het hoogste is wat je kunt doen. Dat is voor mijn gevoel een verdedigbare gedachte. Maar de realiteit kan ook zo worden weergegeven dat je er niet door wordt geraakt. Het zit hem dus niet vast op herkenbaarheid, het zit hem vast op uitstraling en het heeft ook te maken met geloofwaardigheid.’

‘En ik merk dat het schilderen steeds meer iets wordt tussen mij en het beeldvlak. Zeg maar, de vraag die de Amerikaanse architect Louis Kahn zijn studenten leerde stellen aan hun materiaal: wat wil je? In die zin is ook het werken aan een aquarel vooral een kwestie van heel goed luisteren. Daar komt bij dat de aquarel die je onder handen hebt behoorlijk eigenwijs is, want hij praat niet alleen, hij beweegt ook. Je moet hem voortdurend in de gaten houden. Dus als je op een gegeven moment denkt: waar gaat dit naartoe? moet je wel de technische mogelijkheden hebben om hem te kunnen sturen.’

‘Een van de schildersproblemen waar ik veel aandacht aan heb besteed zijn de achtergronden geweest. Daar begon ik mee en ik heb er altijd een sport van gemaakt om in de vage tinten, zoals je die bijvoorbeeld kunt zien in een slagschaduw, kleur te krijgen. Dus om van dingen die op zichzelf geen aandacht vroegen vanwege hun onderwerp toch schilderkunstig iets te maken: de achtergrond, hoekjes, een stuk van een tafelblad. Voor de kijker zijn het vaak bijkomstige plekken, maar daar gebeurt het echte werk. Daar wordt het door mij als schilder uitgevochten.’

‘Mijn concentratie op de restvorm maakte ook dat ik ging denken: en als je nou geen object hebt, alleen maar restvorm, een improvisatie met vlekken? Dan ontstaan aanduidingen van ruimte, van leegte, van stilte. Dan vul je je vlak met een ander soort betekenis. Wat ik nu maak bevalt me en het is ook heel verschillend van elkaar. Mijn werk is wel herkenbaar, nog steeds herkenbaar, maar mijn onderwerpen vliegen nu alle kanten op. En eigenlijk zou ik dat nog veel verder willen. Het is, geloof ik, vooral een kwestie van vertrouwen hebben. Beginnen en doorgaan. Je krijgt meer boven water dan je je kunt voorstellen.’

Uit: ‘Noordelijke Aquarellisten,’ hoofdstuk Jan van der Scheer (tekst Wim de Gelder)

Website : www.janvanderscheer.nl