Douwe Elias

Douwe Elias vertelt in zijn schilderijen een verhaal. Over een feest met taartjes, een groep kinderen die geportretteerd worden en die dat maar matig leuk vinden of over een man die een beetje eenzaam maar ook vergenoegd, zijn koffie in het café drinkt. Sfeer en dramatiek zijn de centrale elementen in Elias’ werk. De realiteit wordt daaraan ondergeschikt gemaakt. Met een robuuste, losse verftoets en warme, intense kleuren tracht hij de emotie op het doek te vangen. Alledaagse situaties die hij om zich heen ziet, zoals mensen in een café, stadsgezichten, interieurs en landschappen, verbeeldt hij in zijn werk. Ook herinneringen aan zijn jeugd, zoals de zwakbegaafde kinderen vroeger bij zijn vader op school, worden geschilderd. De wereld van deze kinderen intrigeert en ontroert hem. Zij verdienen het ook om in verf gevat te worden, het perfecte wordt toch al zo vaak afgebeeld, vindt Elias. De schilder oogst de laatste jaren veel waardering voor zijn portretten van deze kinderen. Met respect, mededogen en gevoel voor humor beeldt hij ze alleen of in groepjes af. Hun poses zijn volstrekt natuurlijk; zij zijn volledig zichzelf met al hun beperkingen.

Voor het schilderen van deze kinderen gebruikt hij kleine zwart-wit fotootjes van zwakbegaafde leerlingen van de school, waarvan zijn vader hoofd was. Ideeën voor andere voorstellingen haalt hij onder andere uit kranten of tijdschriften. Het is de sfeer of de compositie die hem in zo’n illustratie boeit. Ruimte en licht spelen een belangrijke rol in zijn werk om de sfeer waarnaar hij zoekt te verbeelden. Vaak werkt hij een bepaald thema uit in series, zoals een serie van café-interieurs, of van ruimtes in gedempt licht. Meestal is voor zo’n thema één schilderij niet genoeg en benadert hij het onderwerp vanuit verschillende invalshoeken. Ook in zijn landschappen zijn ruimte en licht belangrijk. Hij schildert dreigende wolkenluchten boven een streep land. Er heerst een sfeer van verstilling en dreiging die spanning in het werk oproept.

Elias werd al van jongs af aan geconfronteerd met kunst en het was een logische stap dat hij naar de kunstacademie ging. Hij studeerde aan de Academie Minerva te Groningen en kreeg daar les van Matthijs Röling en Jouke Wouda. Volgens Elias leerde Röling hem met licht en donker iets op te bouwen en bracht Wouda hem bij om met gevoel en kleur te werken. Zoals vele studenten die aan deze academie studeerden, heeft ook Elias bewust de invloed ondervonden van oude meesters als Hals, Breitner en Ensor. Elias werkt direct op het doek of paneel. Hij maakt geen tekening vooraf. De ondergrond is vaak een warm oker dat hij met ‘grote gebaren’ op het doek aanbrengt. In een tijdsbestek van een paar uur zet hij vervolgens de compositie op. Daarna werkt hij de voorstelling uit waarbij hij veel olie in zijn olieverf gebruikt, dit geeft extra diepte en warmte aan zijn kleuren. In zijn impressionistische schilderijen werkt hij hier en daar een detail uit om ergens de nadruk op te vestigen. Details gebruikt hij alleen daar waar het nodig is, want hij moet het geheel kunnen blijven overzien. Zo schildert hij liever een groep kinderen dan één kind.

De kunstenaar werkt van grove tot steeds fijnere verftoetsen en schildert in veel lagen. Diverse lagen glacis worden aangebracht om diepte en een mooiere kleur te krijgen. In zijn atelier kan hij 15 meter afstand nemen van het doek en hij heeft dat ook nodig om de compositie goed te bepalen. Elias streeft geen vernieuwing na, maar interpreteert de werkelijkheid op een persoonlijke wijze.